Vraag & antwoord: Online Buurtgesprek Energie

Vraag en antwoord : Online buurtgesprek over energie

Op 28 november vond een online buurtgesprek plaats over energie en verduurzaming. Inwoners van Arnhem kregen de kans om vragen te stellen over onderwerpen zoals het verduurzamen van hun woning, subsidies en regelingen, stadsverwarming en het opwekken en opslaan van energie. De gemeente en andere betrokken partijen gaven hierop antwoorden en deelden nuttige informatie over de mogelijkheden en initiatieven binnen de stad. 

In deze samenvatting vind je de meest gestelde vragen en de bijbehorende antwoorden, zodat je snel inzicht krijgt in wat er mogelijk is en welke ondersteuning beschikbaar is voor Arnhemmers die hun energieverbruik willen verminderen en bijdragen aan een duurzamere stad. 

Mijn woning verduurzamen 

Wat doet de gemeente aan het energieverbruik van de (groot)verbruikende ondernemingen in de stad? 
Wij hebben in beeld welke bedrijven er zijn die veel energie verbruiken. Met deze bedrijven kijken we per geval hoe zij energie kunnen besparen en welke slimme oplossingen er zijn om netcongestie te verminderen. En we faciliteren dat bedrijven hier ook met elkaar over in gesprek kunnen. 

Met een aantal kleinere bedrijven op bedrijventerreinen hebben we ‘Green deals’ gesloten. Hierin worden ze door de gemeente begeleid om energie te besparen.  

Het samenwerken en afspraken maken op het niveau van bijvoorbeeld een bedrijventerrein is daarbij erg helpend. 

Kan ik gratis aanpassingen, zoals radiatorfolie, krijgen via de Buurtklusser? 
Iedereen kan gebruik maken van een BuurtKlusBedrijf. De gratis hulp bij het besparen van energie is bedoeld voor bewoners die recht hebben op een Gelrepas of moeite om hun energierekening te betalen. Aanmelden kan via https://www.buurtklusbedrijf.nl/ 

Komt de energiecoach ook in appartementen die onderdeel zijn van een VvE? 
Zeker! De energiecoach is bedoeld voor alle bewoners die recht hebben op een Gelrepas of moeite om hun energierekening te betalen. 

Zijn de beschikbare subsidies en leningen onafhankelijk van het beleid van de huidige regering? 
De landelijke subsidie zoals ISDE en landelijke lening zoals de Energiebespaarlening zijn wel afhankelijk van het landelijke beleid. Maar de regering heeft deze regelingen niet stopgezet en deze worden ook in 2025 voortgezet. 

Voor de Arnhemse regelingen is de Arnhemse gemeenteraad verantwoordelijk, ook deze gaan door. Een voorbeeld hiervan is de Toekomstbestendig Wonen lening. 

Kan de gemeente Arnhem het warmtefonds open breken zodat ook sociale huurwoning huurders de mogelijkheid tot het warmtefonds krijgen? 
Het Warmtefonds is een landelijke regeling, deze kunnen wij niet aanpassen als gemeente. Wel maken we afspraken met de woningcorporaties om hun woningen te verduurzamen. Helaas kunnen zij niet al hun woningen tegelijkertijd verduurzamen. Daarom kijken wij met hen mee naar welke woningen als eerste aan de beurt moeten zijn. En ook welke afspraken we nog meer kunnen maken om de tijd tot verduurzaming te kunnen overbruggen.  

U kunt bijvoorbeeld overwegen gebruik te maken van het BuurtKlusBedrijf. Zij installeren middelgrote besparende maatregelen, zoals cv-optimalisatie en isolerende gordijnen. Aanmelden kan via https://www.buurtklusbedrijf.nl/ 

Zijn er ook (financiële) regelingen en advies voor VvE’s? 
Er is een VvE-coach en er zijn financiële regelingen. Bekijk deze op vve.regionaalenergieloket.nl/arnhem 

Hoe moet ik mijn souterrain isoleren? 
Dat verschilt per woning. Wil je persoonlijke advies? Dan kan je je aanmelden voor de Woning Energie Scan, via Energiescan | Regionaal Energieloket. 

Is er ook subsidie voor vergroenen van balkons? 
De gemeente Arnhem heeft een subsidieregeling voor het vergroenen. Lees meer over deze subsidie op deze webpagina van de gemeente.   

Wat zijn de mogelijkheden voor verduurzaming van een monumentaal pand? Bijvoorbeeld met enkelglas. 
Er zijn steeds meer mogelijkheden het voor verduurzamen van monumenten. U kunt ook adviseur voor verduurzamen benaderen via duurzaamerfgoed@arnhem.nl . Er is ook een detailboek voor uitvoeren van verduurzamingsmaatregelen www.eenwarmejasvooroudehuizen.nl 

Hoe zit het met de regels rondom zonnepanelen en beschermd stadsgezicht? 
Er zijn ruimere mogelijkheden voor zonnepanelen bij monumenten en beschermd stadsgezicht te vinden op Welstandsnota Arnhem 2015  

Heeft het nog zin om mijn dak vol te leggen met zonnepanelen met oog op netcongestie? 

Jazeker, vanuit het oogpunt van netcongestie is dit geen probleem. Wel moet je zorgen dat je in de piek van de opwek, meestal midden op een zonnige dag, de stroom zelf gebruikt. Of opslaat in warm tapwater, een elektrische auto of batterij – zodat je het in de avond of ochtend zelf kan gebruiken. Of je accepteert dat je eventjes niet kan terugleveren, en je houdt daar rekening mee bij het berekenen van de terugverdientijd. 

Van het gas af 

Wat zijn de plannen voor ‘van het gas af’ in Arnhem? 
Dat hangt af van de wijk. Informatie hierover per wijk of buurt is te vinden op: Warmtekaart Arnhem (arcgis.com) 
De gemeente werkt aan een verdere uitwerking van deze kaart. Deze wordt in 2025 gepresenteerd. 

Waarom streven we naar all electric als je weet dat er netcongestie is? Is een langzamer proces dan niet handiger? All electric warmtepompen zijn met name voor (nieuwere) woningen met een laag verbruik door goede isolatie een oplossing. Als iedereen op een warmtepomp over zou gaan schakelen dan levert dat problemen op voor het elektriciteitsnet De verwachting is niet dat iedereen tegelijk op een warmtepomp overschakelt. Ook kan met bewust energieverbruik netcongestie voor een deel verholpen worden (energie verbruiken met name overdag) 

Waarom is stadsverwarming het beste alternatief? Bijvoorbeeld accu’s met zoutwater in de wijk om het net te ontzien. Stadsverwarming is niet alle buurten het beste alternatief. Op dit moment bestaat er één collectief warmtenet in Arnhem, van Vattenfall, met als bron de restwarmte van Afvalverbrandingcentrale in Duiven. Dit wordt wel onze stadsverwarming genoemd. Dit warmtenet ligt in Schuytgraaf, delen van Presikhaaf en het centrum van Arnhem. Voor Schuytgraaf is er een verplichting tot aansluiting op dit warmtenet. Dit is contractueel vastgelegd bij de start van de bouw van de wijk (rond 2000). We bekijken per buurt welke warmteoplossing en energiesysteem de beste oplossing. We kijken dan naar duurzaamheid, betaalbaarheid en betrouwbaarheid. Daarin is het ontzien van het elektriciteitsnet een belangrijke factor. 

Tot hoe ver ze moeten isoleren om aardgasvrij te kunnen worden?
De mate van de benodigde isolatie hangt af van de gekozen aardgasvrij oplossing. Hoe lager de temperatuur van de aardgasvrij oplossing, hoe beter de woning geïsoleerd moet worden. Maar ook voor een woning die op een hoge temperatuur wordt verwarmd is isoleren goed. Er wordt dan minder energie verbruikt, waardoor de energiekosten lager zijn.  

Een woning die voldoet aan de landelijke isolatiestandaard is voldoende goed geïsoleerd om aardgasvrij verwarmd te worden met vrijwel alle aardgasvrij opties. Bekijk de standaar hier: Standaardwaarden voor uw woningisolatie | RVO.nl | RVO.nl 

Bij aardgasvrij verwarmen van een woning moet er een goede balans zijn tussen de temperatuur van de aardgasvrije techniek, isolatie en kierdichtheid van de woning, afgiftesysteem, gewenste ruimtetemperatuur in alle kamers en de kosten van alle maatregelen en uiteindelijke energiekosten. Het is verstandig hier een energieadviseur in mee te laten denken, een Energiescan | Regionaal Energieloket kan een eerste inzicht geven in de mogelijkheden voor uw woning. 

Hoe weten we of moeten wij investeren in een individuele warmtepomp of wachten op een eventueel toekomstig warmtenet? Dat hangt af van de wijk waarin u woont en hoe lang uw CV ketel nog meegaat. Informatie over wanneer welke wijk of buurt overgaat op een duurzaam energiesysteem is te vinden op: Warmtekaart Arnhem (arcgis.com) 

De gemeente werkt aan een verdere uitwerking van deze kaart. Deze wordt eind 2025 verwacht. 

Individuele warmtepompen zijn met name voor (nieuwere) woningen met een laag verbruik door goede isolatie een oplossing. Als iedereen op een warmtepomp over zou gaan schakelen dan levert dat problemen op voor het elektriciteitsnet. 

Stadsverwarming 

Hoe zorgen we ervoor dat stadsverwarming betaalbaar blijft? Gezien het vastrecht al duur is en de aangekondigde verdubbeling van het vastrecht voor het stroomnet? 
Vastrecht blijft inderdaad ingewikkeld. We blijven altijd kijken naar alternatieven. Dit zodat het inderdaad duurzamer, innovatiever en vooral betaalbaar blijft. Tegelijkertijd is het goed om te weten dat warmtebedrijven zich aan wettelijke regels moeten houden. De Autoriteit Consument en Markt (ACM) stelt de maximale tarieven vast die warmteleveranciers mogen rekenen. Deze tarieven zijn gekoppeld aan de gemiddelde kosten voor aardgas, zodat u als consument niet meer betaalt dan in een vergelijkbare situatie met gas. 

Waarom blijven we investeren in stadsverwarming? Stadsverwarming lijkt een verouderde techniek die niet alleen kostbaar is, maar ook weinig flexibiliteit biedt. Waarom blijven we hier nog steeds in investeren, terwijl alternatieve technieken wellicht duurzamer, innovatiever en betaalbaarder zijn? 
Per wijk of buurt zal er een ander duurzaam energiesysteem ontstaan, met verschillende duurzame bronnen. Op dit moment bestaat er één collectief warmtenet in Arnhem, van Vattenfall, met als bron de restwarmte van Afvalverbranding centrale in Duiven. Voor het gebruik van nieuwe duurzame bronnen is ook een warmtenet nodig als collectieve voorziening. Warmtenetten zullen vooral een optie zijn in de wat oudere wijken met hoge bebouwingsdichtheid waar weinig ruimte beschikbaar is. Alternatieve technieken vragen soms meer ruimte, zowel in het openbaar gebied als in de woning. 

Mag ik me afsluiten van een warmtenet? En wat is dan het beste alternatief? 

De aansluiting op het warmwater in Schuytgraaf is verplicht. Particulieren moeten voor een aansluiting aansluitkosten betalen aan Vattenfall. Het is niet verplicht warmwater af te nemen. Als je geen warmwater afneemt, dan wordt de meter (toevoer) verzegeld. Je betaalt dan geen vastrecht en geen afnamekosten. 

Het beste alternatief is dan verwarmen met een warmtepomp. Wil je persoonlijke advies? Dan kan je je aanmelden voor de Woning Energie Scan, via Energiescan | Regionaal Energieloket. 

Waarom wordt er geen subsidie gegeven op het tarief van stadsverwarming? 
Op het tarief kan geen subsidie worden gegeven. Wel is er landelijke subsidie op de aansluiting op een warmtenet, deze subsidie maakt onderdeel uit van de ISDE subsidie, zie RVO.  

Wat zijn de verwachtingen dat de prijzen van stadswarmte de gasprijzen blijven volgen? 
De tarieven zijn inderdaad nu gekoppeld aan de gemiddelde kosten voor aardgas.  

In de toekomst zal de koppeling met de gasprijs verdwijnen. Dan mogen warmtebedrijven alleen de daadwerkelijke kosten doorberekenen. 

Kan de gemeente haar invloed uitoefenen op de transparantie van vastrecht warmtenet? 
De gemeente probeert invloed uit te oefenen door het gesprek aan de gaan, maar heeft geen directe invloed op de tarieven van private partijen. Deze worden landelijk gereguleerd door de ACM, met de vergelijking met de gasprijs als uitgangspunt. Met nieuwe wetgeving komt er meer ruimte voor gemeente en bewoners om hier invloed op uit te oefenen. 

Bestaat er een mogelijkheid dat er meerdere leveranciers gaan komen op een warmtenet? Zo kan er marktwerking ontstaat, waardoor tarieven wellicht lager uitkomen in verband met concurrentie. Momenteel heeft Vattenfall een monopolypositie voor stadswarmte in de Schuytgraaf. De komende jaren zal dit nog niet het geval zijn. Dit komt doordat de projecten hoge investeringen vragen en een lange terugverdientijd kennen. De warmtebedrijven hebben de inkomsten nodig om de investeringen terug te verdienen. In de nieuwe wetgeving wordt aangestuurd op publieke deelname (door de overheid), evenwel door één partij per warmtenet. 

Energie opwekken en opslaan 

Waar kun deelnemen aan zonnevelden? 
De coöperatie Rijn en IJssel Energie heeft zonnevelden die zij beheren en zij zijn ook bezig met de ontwikkeling van nieuwe velden, houdt daarvoor hun website in de gaten: www.rijnenijsselenergie.nl  

Zijn er ook buurtinitiatieven zoals een buurtbatterij? 
Daarvan zijn er nog niet veel. Wel een paar pilots in het land. Het blijkt nog erg veel tijd en geld te kosten. Het is ook niet altijd gunstig voor netcongestie. Dit is wel een interessante ontwikkeling die we op de voet volgen 

Kunnen micro windturbines een bijdrage leveren aan duurzame opwek en mag dat vergunning technisch? 
Er is geen specifiek beleid voor de plaatsing van kleine windmolens in Arnhem. U zou contact kunnen opnemen met de Omgevingsdienst Regio Arnhem (ODRA). Als u van plan bent een dergelijke molen te plaatsen, ga dan naar odregioarnhem.nl. De vraag/aanvraag wordt dan opgepakt en besproken binnen het initiatievenberaad. 

Is er voor de thuisbatterij op zonne-energie ook subsidie? 
Er is geen subsidie op een thuisbatterij. 

Hoe brandgevaarlijk is al die extra elektrahuisjes? 
Elektrahuisjes zijn niet brandgevaarlijk